İzmir'de "Tarımsal Emtia Borsaları Piyasalarının Önemi Çalıştayı" düzenlendi

"Tarımsal Emtia Borsaları Piyasalarının Önemi Çalıştayı", Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği ile İzmir Ticaret Borsası ev sahipliğinde; İslam Ticaret Sanayi ve Tarım Odası ile İslam İşbirliği Teşkilatı Ekonomik ve Ticari İşbirliği Daimi Komitesi iş birliğinde İzmir'de düzenlendi.

Çalıştaya İTB Yönetim Kurulu Başkanı Işınsu Kestelli, ICCIA Ticaret, Sanayi ve Tarım Odası Genel Sekreteri Yousef Hasan Khalawi hazır bulunurken, Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığı İSEDAK ve Uluslararası Kalkınma İşbirliği Genel Müdürü Fatih Ünlü de video konferansla katıldı.

İzmir Ticaret Borsası (İTB) Yönetim Kurulu Başkanı Işınsu Kestelli, "Nasıl ki iklim krizinin etkilerini yavaşlatmak için karbon ayak izi salınımı hesaplanıyor, bunu aşan şirketler ve ülkeler bir bedel ödüyorsa, israfı önlemek için de benzer adımlar atılabilir. İsraf edilen gıda miktarına göre uygulanacak mali yaptırımlardan elde edilecek gelir, dünya üzerinde açlığın bitirilmesi için kullanılabilir." dedi.

Programda konuşan İTB Başkanı Kestelli, İslam Ticaret Sanayi ve Tarım Odası üyeleri olarak dünya tarımsal üretim değerinin yüzde 20'sine sahip olduklarını ancak 3,5 trilyon dolarlık dev pazardan 695 milyar dolar pay aldıklarını anımsattı.

Üretimde güçlü olduklarını ama işin ticaret kısmında yeterince sözlerinin geçmediğini vurgulayan Kestelli, bunu değiştirmek için İslam ülkeleri olarak Tarımsal Emtia Borsalarını daha güçlü kılmaya mecbur olduklarına işaret etti.

Rusya'nın Ukrayna'yı işgalinin ardından "gıda krizi" tehlikesiyle karşı karşıya kaldıklarını dile getiren Kestelli, "Tahıl Koridoru Anlaşması" sayesinde krizin şimdilik ötelendiğini ancak tekrarlanmaması için gerekli adımları atmaları gerektiğini vurguladı.

Daha iyi, daha adil bir dünya

Tahıl konusunda Rusya ve Ukrayna'ya bağımlı ülkelerin büyük bölümünün Afrika'da ve bunların çoğunluğunun da Müslüman olduğunu anımsatan Kestelli, şunları kaydetti:

"Dünya genelinde kronik açlık çeken insan sayısı 768 milyona ulaştı. Birleşmiş Milletlere (BM) göre küresel nüfusun 2050 yılında 9,7 milyarı bulması bekleniyor. Gıda talebinin de yüzde 60'a kadar artacağı öngörülüyor. BM verilerine göre, dünyada üretilen gıdanın yüzde 17'si israf ediliyor. Türkiye'de her yıl 19 milyon ton gıda israf ediliyor. Hanelerimizde kişi başı yıllık 93 kilogram gıdayı israf ediyoruz. Üretimi artırmak uzun vadeli emek ve yatırım gerektiriyor ama israfı önlemek çok daha hızlı ve kolay çözüm.

Nasıl ki iklim krizinin etkilerini yavaşlatmak için karbon ayak izi salınımı hesaplanıyor, bunu aşan şirketler ve ülkeler bir bedel ödüyorsa, israfı önlemek için de benzer adımlar atılabilir. İsraf edilen gıda miktarına göre uygulanacak mali yaptırımlardan elde edilecek gelir, dünya üzerinde açlığın bitirilmesi için kullanılabilir. Verimi artırmak, ürünün değerini bulmasını sağlamak, israfı sona erdirmek... Bu üç hedefin üçünü aynı anda başarmak zorundayız. Daha iyi, daha adil bir dünyada, refah ve barış içinde yaşayabilmemizin tek yolu bu."

İslam Ülkeleri Ticaret Sanayi ve Tarım Odası Genel Sekreteri Yousef Hasan Khalawi de karşı karşıya oldukları güçlüklerle başa çıkmak için birçok çalışmaları olduğunu dile getirdi.

Müslüman ülkeler olarak uluslararası bölge ülkelerine daha fazla katma değer sağlamak istediklerini söyleyen Khalawi, "İş liderliği programları, yoksulluğu azaltma çalışmaları ve girişimciliğin özellikle kadınlar ve gençler başta olmak üzere faaliyetler yürütüyoruz. Çalıştayın hedefleri arasında tarımsal ürünlerinde rekabetçiliğin desteklenmesinin sağlanması gerekiyor. Bu çalıştayın oluşturacağı farkındalığı dört gözle bekliyoruz. Zira çalıştayımız tarıma, borsa emtia fiyatlarına önemli katkılar sağlayacaktır. Bu noktada çok uzun bir tarih ve geçmişe sahip İTB'nin büyük bir birikimi var. İTB bize hem deneyim hem de bilgi paylaşımıyla önemli katkılar sunacaktır." ifadelerini kullandı.

Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığı ISEDAK ve Uluslararası Kalkınma İşbirliği Genel Müdürü Fatih Ünlü de küçük çiftçilerin de ürünlerini satabilecekleri bir ortam sağlandığı zaman daha büyük bir ticaret hacmine ulaşacaklarını, bu durumun da emtia borsalarına çok önemli katkılar sağlayacağını kaydetti.

Tarım sektöründe çok önemli sorunlar olduğunu vurgulayan Ünlü, "Mesela atık sorunu. Atık sorunu aslında hasat döneminde başlıyor. Hemen hasattan sonra bu soruna karşı önemli çözümler üretmeliyiz. Hasatta neredeyse yüzde 35 gibi bir kayıp söz konusu. Depolama ile ilgili de eksikler var. Çiftçilerimizin bilinçlendirilmesi gerekiyor. Çiftçiler çok fazla emek harcıyor. Çiftçilerimizin aynı zamanda gelir de kazanmaları lazım." dedi.

Çiftçilik yaşının büyüdüğüne dikkat çeken Ünlü, gençlerin tarımdan para kazanıldığını görmesi halinde tarımsal üretime dönebileceğine de vurgu yaptı. Ülkemizde yaşanan su azlığının altını da çizen Ünlü, “Çiftçiler çok fazla emek harcıyor. Emek harcayan çiftçilerimizin aynı zamanda gelir de kazanması lazım. Ayrıca çiftçilerimizin yaşı da büyüyor, gençler tarımdan uzaklaşıyor. Ama para kazanılırsa gençler de tarıma yönelecektir. Umarım bu çalıştay bu tür sorunlara dikkat çekecektir. Farklı değişkenliklere ihtiyacımız var. Türkiye’de bile yani suyun bol olduğu bir ülke olmamıza rağmen bazı alanlarda suyun olmadığını, azaldığını görebiliyoruz. Bizim büyük bir medeniyetimiz var. Hz. Muhammed’den bu yana çok büyük bir piyasa oluşturmuştur. Adil bir piyasanın oluşması onu da amaçları arasındaydı. Bu çalıştayın emtia borsalarıyla ilgili birçok bilgi ortaya çıkar, bu bizim tarımımıza çok büyük katkısı olur” diye konuştu.

 İzmir Modern / Nurten ÖĞÜT